Οι πρώτοι κάτοικοι

Οι πρώτοι κάτοικοι

Σε οθωμανικό κατάστιχο που συντάχτηκε μεταξύ 1461-1463 (αμέσως μετά την κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς) αναφέρεται το Λαμπέτι σαν οικισμός στον οποίο ζουν 25 οικογένειες, 3 ελεύθεροι άντρες και 3 χήρες.[1]

Το Λαμπέτι ανήκε διοικητικά σε επαρχία που είχε έδρα το Βούμερο (Γούμερο).

Το κατάστιχο αυτό συντάχτηκε για φορολογικούς λόγους και μέρος του βρίσκεται στη Σόφια της Βουλγαρίας. Έχει μεταφραστεί στη Βουλγάρικη γλώσσα και έχει δημοσιευτεί από το Πανεπιστήμιο της Σόφιας (???? ???????, ???? ??????? και ???? ?????? με τίτλο «???????, ????? ? ??????? ????? ?? ????????????? ????????? ???? ??????? ?? XV ???»).

Κατάλογος με τις πρώτες αυτές οικογένειες έχει δημοσιευτεί από τον Δημ. Λιθοξόου[2] .

Για τη διευκόλυνση των αναγνωστών που δεν είναι εξοικειωμένοι με την κυριλλική βουλγάρικη γραφή μετέγραψε τα ονοματεπώνυμα με λατινικούς (κροατικούς) χαρακτήρες. Τα γράμματα δ και θ που υπάρχουν στα αλβανικά και αποδίδονται αντίστοιχα με τα dh και th, δεν υπάρχουν στις σλαβικές γλώσσες και έτσι αναγκαστικά εμφανίζονται εδώ ως d και t. Τα παχιά σλαβικά σ (?), ζ (?), τσ (?) και τζ (d?), αντιστοιχούν στα αλβανικά σε sh, zh, ? και xh.

Οι αρχηγοί των οικογενειών που ζουν στο Λαμπέτι το 1461-1463 είναι οι εξής:

Oratio Lamberti

Teodoro Lanbeta

Jorgi Lanbeti

Jorgi Mand?aviti

Mihal Mand?aviti

Jorgi Meligale

Gin Mihale

Jorgi Mihale

Kondo Nikola

Nikola Papadako

Irini Papadato

Katerina Papadato

Teodoris Skliva

Staseno Soflahito

Petro Staseno

Stefano Varve

Nikola Vokulo

Jani Aksenopulu

Papas Dimitri

Lazar File

Mastro Jani

Kondo Jorgi

Kondo Kalad?i

Gin Kefalino

Ilija Kefalino

Nikola Kefalino

Petro Kefalino

Jani Koconi

Nikola Koconi

Marija Kondostefano

Jorgi Kosoni

Παρατηρήσεις:

  • Τα τρία πρώτα επώνυμα μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και παραπέμπουν ευθέως στο Λαμπέτι.
  • Υπάρχει ένας ιερέας ανάμεσα στους κατοίκους, ο παπα-Δημήτρης.
  • Σήμερα δεν υπάρχει κανένα από τα παραπάνω επίθετα στο Λαμπέτι.
  • Υπάρχουν τρία ονόματα που δείχνουν επαγγελματική ιδιότητα: Παπάς Δημήτρης, Μαστρο Γιάννης και Κοντο Καλατζής (γανωματής).
  • Το πρώτο όνομα (Οράτιος), δείχνει μάλλον λατινική-φράγκικη καταγωγή και όχι ελληνική ή αλβανική.
  • Υπάρχει επώνυμο με τη βυζαντινή-πελοποννησιακή κατάληξη ?όπουλος (Αξενόπουλος).

Εκτός των άλλων στοιχείων που καταγράφονται στο οθωμανικό κατάστιχο του 1461-1463 (ονόματα των οικισμών, ονόματα των αρχηγών οικογενειών, παραγωγή προϊόντων κ.ά.), οι οικισμοί χαρακτηρίζονται αλβανικοί ή ελληνικοί. Το Λαμπέτι αναφέρεται ως αλβανικός οικισμός.

Αν διαβάσουμε με προσοχή τον κατάλογο των πρώτων κατοίκων, θα δούμε ότι αναφέρονται ονόματα που σε καμία περίπτωση δε μπορούν να θεωρηθούν αλβανικά, όπως π.χ. Ξενόπουλος, Παπαδάτος, Κεφαληνός.

Αυτό φανερώνει ότι ίσως μόνο μερικοί από τους κατοίκους να ήταν Αρβανίτες, αλλά για φορολογικούς λόγους να δηλώθηκαν όλοι ως τέτοιοι ή ότι ο ισχυρότερος άνδρας (ιδιοκτήτης ή αρχηγός) του χωριού ήταν Αρβανίτης.

Με το πέρασμα των χρόνων έγιναν πολλές μετακινήσεις, τουλάχιστον μια επιδημία πανώλης το 17ο αιώνα, κατάκτηση της περιοχής από τους Βενετούς το 1690 και επανακατάκτηση από του Τούρκους το 1715.

Είναι άγνωστο αν από τους πρώτους καταγεγραμμένους κατοίκους του Λαμπετίου υπάρχει κάποιος απόγονος σήμερα. Τα ονόματα άλλαζαν εύκολα, άνθρωποι μετακινούνταν από τόπο σε τόπο με τη θέλησή τους ή όχι, επιδρομές, αρρώστιες και πόλεμοι άλλαζαν συχνά ριζικά τη σύνθεση του πληθυσμού.

Για κάποιες οικογένειες έχει διασωθεί στην προφορική παράδοση ότι έχουν έρθει από άλλες περιοχές:

Μισύρης από τη Λάστα Αρκαδίας.

Για τη συγκεκριμένη οικογένεια αξίζει να αναφερθεί το παρακάτω περιστατικό:

Στη διάρκεια της επανάστασης αρκετοί Έλληνες αιχμαλωτίστηκαν από τους Τούρκους. Η Πυργούλα, σύζυγος του Θανάση Μισύρη, ήταν λεχώνα και ζούσε στη Λάστα. Επειδή δε μπορούσε να τρέξει για να γλιτώσει την αιχμαλωσία από τους Τούρκους που την καταδίωκαν με το νεογέννητο παιδί της στην αγκαλιά, το κρέμασε μαζί με την κούνια του (νάκα) σε ένα δέντρο και κατάφερε να ξεφύγει από τους διώκτες της. Μετά από δυο ημέρες μια Λαστιώτισσα βρήκε το παιδί, το οποίο προφανώς έκλαιγε, το θήλασε και το άφησε εκεί που το βρήκε. Μετά εμφανίστηκε η μητέρα του και το βρήκε κρεμασμένο στο δέντρο με τα σπάργανα κολλημένα στις σάρκες του. Το παιδί αυτό επέζησε τελικά και ονομάστηκε Δημήτριος. Όταν μεγάλωσε εγκαταστάθηκε στο Λαμπέτι και οι απόγονοί του φέρουν ακόμη το όνομα Μισύρης.[3]

Πλαστουργός από τη Μάνη.

Μπουγάς από την Αιτωλοακαρνανία.

Πολλές φορές το ίδιο το επίθετο δηλώνει την καταγωγή ή έστω το μέρος απ? όπου έφυγε κάποιος. Έτσι, το επίθετο Ζελεχοβίτης αναφέρεται σε κάποιον που ήρθε στο Λαμπέτι από τη Ζελέχοβα (σημερινό όνομα Αμυγδαλιές), χωριό κοντά στην Ανδρίτσαινα.


[1] Βασ. Παναγιωτόπουλος: «ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (13ος-18ος ΑΙΩΝΑΣ)», σελ 224. Αν υπολογίσουμε κατά μέσο όρο για κάθε οικογένεια 4 μέλη, μιλάμε για 120 κατοίκους, περίπου.

[2] http://www.lithoksou.net/

[3] ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ ΙΩ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ, Η ΛΑΣΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ, ΑΘΗΝΑ 1957, σελ. 24